वेळूस-वाळपय: वेळूस गांवचे लोक गणेश चतूर्थीच्या पाचव्यां दिसा एक वेगळेंच तरेन गौरी देवीची, गांवचे न्हयचेर पूजा करतात.
दरवर्सा चवथींचा पाचव्यां दिसा वेळूस गांवच्यो संगळ्यो सवाशणी बायलां गौरी देवीचे रूप धारण करता. प्रत्येक घरातली सवाशीण बायलां, सामकी चकचकीत झगझगीत अशी वेगवेगळ्यां रंगांची नव वारी कापडा नेसून, गौरी देवीचे पूजयेची सामाग्री घेवून गांवांत सगळी एकठाय जाता.
आनी ढोल-ताशें वाजयत गांवचें न्हंयचेर गौरी देवीची पूजा करपाक आनी तिर्थ हाडपाक वतात.
न्हंयचेर पावल्या उपरांत सगळी बायलां एका रांगेत उभी रावता, आनी सगळीजाणां न्हंयच्या व्हावत्या उदकातले पाच-पाच गुणें सोदून काडता आणी तें पाच गुणें एके लायनीत दवरून तांची गौरी देवीचा नावांन पूजा करता. न्हंयचेर पूजा जाल्या उपरांन गौरी देवीचा रूपान न्हंयचे उदक तिर्थ म्हूण घेवून सगळी बायलां गांवांत येता.
आनी आप-आपल्या घरां वता. घरात प्रवेश करताना शेटिचेर पाय दवरून घरात प्रवेश करता. आनी घरात भीतर सरतुकूच गौरी देवीचे तिर्थ गणपतीकडे दवरतात आनी गौरी देवीचा तीर्थाची पूजा करतात. तशेंत न्हंयचेर गौरी देवीचे तिर्थ हाडपाक वतना आनी येतना हि बायलां कोणाकडेच उलयना. तशीत ती संगळी बायलां पाचव्या दिसा उपासूय करता.
गौरी देवीचा तिर्थाची पूजा जाली काय मागीर प्रत्येकाच्या घरात होळसो केलो वता. हो होळसो पाच फळां एकत्र करून करतात आनी तो होळसो घरचें दादलें करता. जीतली फळां होळस्याक लागता तीतली फळां एकठाय करून होळसो करतात. होळसो करून जालो कि मागीर तो होळसो हळदिचे खोलें कट करून, त्या हळदिचां खोल्यांचेंर दवरतात. आनी त्या होळस्यांची पाच पानां गणपतीकडे दवरतात आनी गणपतीक नेवेद दाखयता.
ताचा उपरांत संगळी बायलां होळसो ताटांनी भरून गांवांत संगल्या घरांनी होळसो वाटतात. होळसो गांवांत संगळ्या घरांनी वाटून जालो काय मागीर ती संगळी बायल्यां सांची जेवता.
आनी रातचें ८ टांक सूमार परतून ती संगळी बायलां गांवांत एकठाय जाता आनी गौरी देवीचे तिर्थ न्हंयत सोडपाक वता. गौरी देवीचे तिर्थ न्हयचेर हाडपाक आनी पावपाक वतना. तसोत होळसो घरां घरांनी वाटपाक वतना, बायलां पायांत चप्पलां घालीना.
गौरी देवीचे तिर्थ न्हंयत सोडल्या उपरांन सगळ्यां गांवच्या लोकांक न्हंयचेर देवीचो प्रसाद म्हूण गौरीची भाकर आनी भाजी खावपाक दितात. हि भाकर गावठी उकड्या तांदळांच्या कणयांची करतात. आनी पाच तरेंची गावठी भाजी एकठाय करून भाजी करतात. ती म्हटल्यार ताळकीळो, तेरें, आळू, केळी, आनी कूडीं भाजी.
हें संगळे काम करताना गांवचें संगळे दादलें आप आपल्यां घरचा बायलांक कामात मदत करतात. गांवचो एक जांणकार काशिनाथ सुर्या गांवकार सांगता कि गौरी देवेची पूजा केली कि, गौरी देवी वर्स भर गांवचे रक्षण करता. वेळूस गांवचो उगम जाल्यांक आता सूमार दोन हजार वर्सा जायत आयली. वेळूस गांवांचो उगम जाला तेन्नाचांन हि गौरी पूजा वेळूस गांवचें गांवकांर, वेळूस गांवांत करीत आयल्यात.
